Przepuklina a jazda na rowerze − wskazówki dla osób z dolegliwościami

Czy mając przepuklinę, można bezpiecznie wsiąść na rower? To pytanie, które zadaje sobie wielu miłośników kolarstwa. Część osób cierpiących na tę dolegliwość obawia się, że jazda rowerem to zbyt intensywna aktywność fizyczna i aby nie pogorszyć swojego stanu zdrowia, będą musieli z niej zrezygnować. Jak jest w rzeczywistości? Czy przepuklina i jazda na rowerze zawsze się wykluczają? A może nie ma się czym martwić? W tym artykule przedstawiamy, kiedy i jaka jazda rowerem będzie bezpieczna, a także, na co zwrócić szczególną uwagę, by na pewno nie pogorszyć swojego stanu zdrowia.

Spis treści:

1. Czym jest przepuklina?
   • Objawy przepukliny
   • Przepuklina pachwinowa – przyczyny dolegliwości
2. Operacja przepukliny pachwinowej – kiedy jest konieczna?
   • Ćwiczenia i rehabilitacja po operacji wspomagające bezpieczną aktywność
   • Przepuklina a jazda na rowerze po operacji
3. Czy jazda na rowerze przy przepuklinie jest bezpieczna?
4. Bezpieczne techniki jazdy na rowerze przy przepuklinie
5. Korzyści z jazdy na rowerze dla osób z przepukliną
6. Kiedy, lepiej zrezygnować z roweru? Wskazania i przeciwwskazania
7. Przepuklina a jazda na rowerze – powielane mity i najczęstsze błędy

Czym jest przepuklina?

Zanim ustalimy, czy jazda rowerem to bezpieczna aktywność fizyczna dla osób z przepukliną, należy objaśnić, czym w ogóle jest ta przypadłość, a nie jest to wcale takie proste. Najogólniej rzecz ujmując, przepuklina jest ubytkiem w powłokach ciała, w wyniku którego narządy lub tkanki przesuwają się w stronę zewnętrzną, zwykle tworząc wyraźne uwypuklenie (guzek). Kiedy mówi się o tej dolegliwości, najczęściej na myśl przychodzi przepuklina pachwinowa, gdyż jest ona najpopularniejszym wariantem, ale nie jedynym. Po pierwsze należy ona do szerszej grupy określanej przez lekarzy, jako przepukliny brzuszne (a istnieją też inne np. przełyku czy przeponowa), wśród których prócz pachwinowej można wyróżnić m.in. pępkową i udową. We wszystkich tych przypadłościach objawy są dość podobne (ale ulokowane w różnych miejscach), jednak należy pamiętać, że każdy przypadek przepukliny brzusznej jest inny. Ponieważ przepuklina pachwinowa według ekspertów stanowi aż 70% wszystkich tego typu dolegliwości brzusznych – w tym artykule skoncentrujemy się przede wszystkim na niej.

Objawy przepukliny

Jeżeli jazda rowerem zaczyna sprawiać Ci trudności i podejrzewasz, że dopadła Cię przepuklina pachwinowa – konieczna jest jak najszybsza konsultacja z lekarzem, gdyż na im wcześniejszym etapie zostanie wykryta – tym lepiej, a powikłania po operacji (ewentualnej) – mają znacznie mniejszą szansę wystąpienia.

Co może nakierować Cię na to, że niestety konieczne będzie leczenie przepukliny pachwinowej? Objawy będą się różnić w zależności od poziomu zaawansowania problemu. Warto wiedzieć, że zwykle rozwija się po prawej stronie ciała. Okolica przepukliny może być opuchnięta lub mieć wyraźny guzek (tymczasowo zanikający). Częste są także dolegliwości bólowe, ucisk lub dyskomfort w tym miejscu np. podczas jazdy rowerem czy innego wysiłku fizycznego, ale także w czasie kaszlu czy śmiechu. Ponadto zdarza się występowania uczucia ciężkości w nadbrzuszu – dolegliwości bólowe mogą również promieniować aż do brzucha, a czasem do nóg.

Przepuklina pachwinowa – przyczyny dolegliwości

Czy jazda rowerem ma wpływ na powstanie przepukliny? Sama w sobie, jako rodzaj aktywności fizycznej czy spędzania wolnego czasu – nie. Przepuklina pachwinowa może mieć 2 warianty: skośny (boczny) lub prosty (przyśrodkowy) i powstaje przez uwypuklenie otrzewnej (przez kanał pachwinowy). Dojść do niego może w efekcie urazu, zbyt intensywnego wysiłku z udziałem mięśni brzucha (np. podnoszenie ciężarów) lub w przypadku pań – porodu. Warto jednak zaznaczyć, że przepuklina pachwinowa znacznie częściej (siedmiokrotnie) dotyczy mężczyzn niż kobiet i jej obecność zwiększa ryzyku powstania problemu z trzymaniem moczu w przyszłości.

Do czynników, które sprawiają, że przepuklina pachwinowa ma większą szansę wystąpić u danej osoby, zalicza się wszystko to, co powoduje osłabienie mięśni brzucha, lub ich zbyt duże napięcie: nadwagę, zaparcia, przewlekły kaszel oraz uwarunkowania genetyczne. Prócz tego znacznie może mieć nałogowe palenie, a u mężczyzn – przerost prostaty.

Operacja przepukliny pachwinowej – kiedy jest konieczna?

Chociaż dolegliwość ta może wydawać się straszną przypadłością – zwłaszcza dla rowerzysty – jest ona dość często spotykana i operowana rutynowo. Cały zabieg zwykle trwa ok. 1,5 h, choć zależne jest to od stopnia skomplikowana dolegliwości i przyjętej metody. Obecnie operacja przepukliny pachwinowej to najczęściej tzw. minimalnie inwazyjne techniki chirurgiczne (np. laparoskopia) lub tradycyjne nacięcie (metoda Lichtensteina). Co kluczowe, jeśli jazda rowerem to całe Twoje życie – rehabilitacja przepuklin brzusznych jest znacznie krótsza (a co za tym idzie – powrót do aktywności fizycznej szybszy), jeśli lekarze zastosują minimalnie inwazyjne techniki chirurgiczne, zamiast tradycyjnych.

Jednakże, czy operacja przepukliny pachwinowej jest zawsze konieczna? Nie, chociaż praktyka pokazuje, że często specjaliści zalecają zabieg. Jeżeli jest ona niewielka a normalne formy aktywności fizycznej – jak jazda rowerem – nie powodują dyskomfortu ani bólu – wystarczyć może fizjoterapia wzmacniająca mięśnie czy zmiana stylu życia (dieta czy większa aktywność fizyczna – nieobciążająca okolic przepukliny).

Ćwiczenia i rehabilitacja po operacji wspomagające bezpieczną aktywność

Jeżeli do zabiegu chirurgicznego dojdzie – rehabilitacja po operacji zaczyna się w zasadzie od razu, a w większości wypadków powrót do aktywności fizycznej następuje bardzo szybko – szczęśliwe dla kolarzy – także do jazdy na rowerze, ale zacznijmy po kolei.

Jeśli czeka Cię operacja przepukliny pachwinowej metodą laparoskopową – najprawdopodobniej szpital opuścisz w ciągu doby po zabiegu. Przez pierwsze 3-4 dni większa aktywność fizyczna ani dźwiganie nie są wskazane, ale zaleca się robienie ćwiczeń izometrycznych kończyn dolnych oraz miednicy w celu zapobiegnięciu pojawienia się zakrzepów (intensywność treningu określa lekarz prowadzący). Zwykle od 3. dnia rekomendowane są nieco dłuższe spacery. Na pierwszym etapie rehabilitacji kluczowe jest, aby nie zwiększać ciśnienia w jamie brzusznej, co mogłoby być niebezpieczne. Ćwiczenia stosowane przy przepuklinie po operacji to najczęściej: deska (plank); martwy robak (dead bug) i mostki biodrowe (glute bridge) – powinien kontrolować je fizjoterapeuta.

Przepuklina a jazda na rowerze po operacji

Kiedy można bezpiecznie wrócić na siodełko rowerowe? Bardzo dużo zależy od tego, jak dalece rozwinięta była przepuklina pachwinowa oraz jaką metodą ją zoperowano. Przy niewielkich zabiegach zrealizowanych nowoczesnymi technikami chirurgicznymi – zwykle już po tygodniu aktywność fizyczna pacjenta może wrócić do normy – rekreacyjne przejażdżki nie powinny być problem. Niekiedy jednak lekarz zaleca wrócić do jazdy na rowerze dopiero po miesiącu od zabiegu. Dotyczy to głównie trudniejszych przypadków oraz operacji przeprowadzonych tradycyjnymi metodami chirurgicznymi – wtedy zawsze okres i program rehabilitacyjny muszą być dłuższe. Surowe ograniczenia przyjmuje się także, gdy zabieg przeprowadzono, ponieważ pojawiły się nawroty przepukliny pachwinowej.

Całkowite zagojenie się operowanych tkanek, niezależnie od poziomu skomplikowania dolegliwości oraz wybranej przez specjalistę metody, następuje po ok. 3 miesiącach. Najpóźniej więc po tym czasie powinien być możliwy pełen powrót do aktywności fizycznej – także wymagających treningów kolarskich.

Czy jazda na rowerze przy przepuklinie jest bezpieczna?

Niestety nie da się jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie, gdyż zgodnie z tym, co przybliżyliśmy już w powyższej części naszego artykułu – wszystko zależy od rodzaju przepukliny, jej zaawansowania oraz na jakim etapie leczenia (i jakimi metodami) jest kolarz.

Przepuklina pachwinowa, która nie została wskazana do operacji, jeśli specjalista nie zadecyduje inaczej, sama w sobie nie stanowi powodu do całkowitego rezygnowania z jazdy na rowerze. Podobnie w wypadku przepukliny udowej – należy tylko starannie dopasować intensywność treningu do swoich możliwości. Gorzej, jeśli borykasz się z rzadszą przepukliną pępkową, gdyż wtedy jest znacznie większe ryzyko powikłań, dlatego lekarze raczej zalecają rezygnację z kolarstwa.

Jeśli zaś mowa o przepuklinie i jeździe na rowerze już po jej zoperowaniu – po prawidłowo zakończonym okresie rehabilitacji wszelkie formy aktywności fizycznej, w tym kolarstwo, powinny być dla Ciebie w pełni dostępne (okres dochodzenia do zdrowia i wskazania na ten czas omówiliśmy w poprzedniej części tekstu).

Bezpieczne techniki jazdy na rowerze przy przepuklinie

Chociaż jeśli lekarz tego nie zabroni, to niewielka (nieoperacyjna) przepuklina pachwinowa nie stoi na przeszkodzie, aby uprawiać kolarstwo, to mając przepuklinę, należy czas jazdy rowerem oraz intensywność treningu dopasować do swojego stanu zdrowia. Co więcej, bardzo ważne jest też dostosowanie roweru, z którego korzystasz – zdecydowanie lepszym pomysłem będą jednoślady turystyczne niż wyczynowe. Na co głównie zwrócić uwagę?

Po pierwsze, siodełko rowerowe oraz kąt kierownicy powinieneś ustawić w taki sposób, aby ograniczyć nacisk na jamę brzuszną. Najbezpieczniejsza technika jazdy dla osób z tą dolegliwością to wyprostowana lub niemal wyprostowana, dlatego szosówki i rowery MTB nie są wskazane. Po drugie, lepiej, abyś unikał gwałtownych ruchów, skrętów, przy których ucierpieć może okolica przepukliny, a także nagłych przyspieszeń czy ćwiczeń interwałowych, gdyż mogą spowodować wzrost ciśnienia w jamie brzusznej.

Jeżeli podczas jazdy rowerem tradycyjnym trudno Ci kontrolować wszystkie wspomniane aspekty, a nie chcesz rezygnować ze swojej pasji – dobrą alternatywą są ćwiczenia na rowerze stacjonarnym. Urządzenie pozwala łatwo dopasować odpowiednie tempo i obciążenie.

Korzyści z jazdy na rowerze dla osób z przepukliną

Jak widzisz, istnieją bezpieczne techniki jazdy na rowerze przy przepuklinie, ale czy taka aktywność przynosi korzyści dla osób z tą przypadłością? Chociaż nie musi być szkodliwa, to na temat zysków z niej wynikających zdania lekarzy są raczej podzielone. Jazda rowerem może pomóc cyklistom z niezaawansowaną przepukliną poprzez stabilizację kręgosłupa i wzmocnienie mięśni, a tym samym okolica przepukliny zostanie odciążona, a także jest dobrym narzędziem do utrzymywania prawidłowej masy ciała, co również pozytywnie wpływa na walkę z dalszym rozwojem przepukliny pachwinowej. Do tego jazda na rowerze poprawia krążenie krwi, co z kolei przyspiesza gojenie się ran np. pooperacyjnych. Zdarza się, że poprzez stopniowe przywracanie przejażdżek do codziennych aktywności pacjenta (kiedy ten jest na to gotowy), specjaliści oceniają jego stan po zabiegu i przyzwyczajają go do normalnej aktywności, ale nie jest to regułą i przy tego typu terapii należy zachować szczególną ostrożność – a pod żadnym pozorem nie wolno stosować jej na własną rękę!

Może Cię zainteresować – Jazda na rowerze a odchudzanie

Kiedy, lepiej zrezygnować z roweru? Wskazania i przeciwwskazania

Czasem po prostu nie ma innej możliwości i trzeba odpuścić. Kiedy dać sobie spokój z jazdą na rowerze z przepukliną? Gdy jesteś w trakcie leczenia i takie instrukcje dostaniesz od lekarza. Jeśli Twoja dolegliwość jest lekka i na co dzień normalnie funkcjonujesz, powinieneś cały czas pilnie obserwować reakcje swojego organizmu. Jeżeli pojawią się wyraźne odczucia dyskomfortu w okolicy przepukliny lub – co gorsza – ból (zwłaszcza po intensywnym wysiłku) – konieczne zejdź z roweru i nie kontynuuj aktywności.

Mniej oczywistym sygnałem, że należy zrezygnować z roweru, jest nagłe osłabnięcie lub pojawiające się zawroty głowy – one również mogą być związane z przepukliną, gdyż organizm daje Ci znak, że nie radzi sobie z wysiłkiem fizycznym.

Pamiętaj, że jeśli nie masz możliwości tymczasowo korzystać bezpiecznie z jednośladu, mając przepuklinę, warto rozważyć inne, mniej obciążające ciało aktywności (po konsultacji lekarskiej). Specjaliści polecają głównie spacery, pływanie czy ćwiczenia ogólnorozwojowe, a nawet jogę (w mniej wymagającym wariancie).

Przepuklina a jazda na rowerze – powielane mity i najczęstsze błędy

Jak widzisz temat przepukliny i jazdy na rowerze, jest skomplikowanym zagadnieniem, w którym łatwo popaść w szkodliwe uproszczenia, podczas gdy każdy przypadek przepukliny pachwinowej, pępkowej, udowej itd. jest inni i tylko lekarz prowadzący, z pełnym oglądem sytuacji, jest uprawiony do wydawania zaleceń. Nic nie zastąpi konsultacji ze specjalistą! W naszym artykule przedstawiliśmy tylko podstawowe informacje i przybliżyliśmy najczęściej powtarzające się sytuacje i diagnozy, aby dać Ci ogólne rozeznanie, które, mamy nadzieję, pomoże Ci w uporaniu się z tą dolegliwością. Dlatego w ramach podsumowania przypomnijmy najczęściej powielane mity i błędy rowerzystów z przepukliną:

Mity o przepuklinie i jeździe na rowerze:

• Mając przepuklinę, należy całkowicie zrezygnować z jazdy na rowerze – jest to nieprawda, ponieważ wszystko zależy od indywidualnego przypadku i tylko w skrajnych sytuacjach lekarz zabrania nawet rekreacyjnej jazdy.
• Jazda na rowerze zwiększa przepuklinę – tylko jeśli robisz to wyczynowo lub przyjmując nieodpowiednią pozycję ciała.
• Operacja przepukliny zawsze jest konieczna – najczęściej to prawda, ale przy lekkich dolegliwościach lekarz może zalecić specjalne ćwiczenia i zmianę stylu życia.
• Po operacji przepukliny pachwinowej nie będziesz mógł wrócić do kolarstwa – praktycznie zawsze po zabiegu i okresie rekonwalescencji cyklista może w pełni wrócić do swojej pasji.

Najczęstsze błędy rowerzystów z przepukliną:

• Brak konsultacji z lekarzem lub fizjoterapeutą;
• Brak ograniczenia aktywności fizycznej mimo dolegliwości;
• Bagatelizowanie pojawiającego się dyskomfortu i bólu;
• Niedostosowanie roweru i pozycji za kierownicą do stanu zdrowia.

Polecamy tekst – Żylaki a jazda na rowerze – czy ma to wpływ na nasze zdrowie?